Μα είν' αλήθεια, τ' ομολογώ, το δέχομαι, ότι μήτε για μια στιγμή δεν σκέφτηκα το παιδί σ' όλη αυτή την ιστορία. Έζησα τη γέννησή του μαζί του χωρίς να γνοιάζομαι γι' αυτό. Η μαμή με πληροφόρησε για την καλή του κατάσταση και για το φύλο του. Δεν είχα σκεφτεί να το ρωτήσω. Έλεγα το μωρό που γεννήθηκε από μένα και ζει -αυτό είν' όλο. (Αναμφίβολα δεν ήξερα τίποτα για το μητρικό συναίσθημα ή ένστικτο, δεν ήξερα τίποτα άλλο σχεδόν παρά την ευτυχία μου).
Κοίμησαν το μωρό κοντά μου. Όχι μόνο δεν τ' αναγνώριζα σα δικό μου, μα και τίποτε ποτέ δε μου 'χε φανεί τόσο ξένο, όσο αυτό τ' ανθρωπάκι. Μου φαινόταν ότι είχε έρθει απ' την άλλη άκρη του κόσμου, απ' την άλλη άκρη του καιρού. Ποια τεράστια νύχτα να 'χε διασχίσει για να φτάσει, έτσι μικρούλι και τρωτό, εδώ δίπλα μου;
Το κοίταζα με κάποιο δέος. Μα μερικές στιγμές συνέβαινε κάτι παράξενο -τό 'βλεπα πού και πού να σηκώνει ένα χέρι τυφλού, ν' ανοιγοκλείνει τα δάχτυλα, να τεντώνει έξαφνα τα ποδαράκια του σα να 'χε νιώσει έναν σπασμό ερεθιστικό, και να που αναγνώριζα πια, δίχως πάθος αυτές τις κινήσεις που είχα δοκιμάσει μέσα μου και που τις έβλεπα τώρα έξω από μένα. Μα τι σάλευε έτσι, συνέχεια, προς τα πού; Το σώμα του δεν είχε αρχίσει τώρα να υπάρχει, συνέχιζε τη μακριά ιστορία του, πού άρχιζε, πού τραβούσε;
Του έλεγα, από πού έρχεσαι, πού είσαι; Τίποτε δε μου 'χε ποτέ φανεί να 'ρχεται από τόσο μακριά και να κρατιέται τόσο μακριά...
Ζαλισμένη, γύρισα τα μάτια. Κι αν έβηχε, κι αν κλαψούριζε, δε μ' άρεσε να γυρίζω προς το μέρος του από ανησυχία.
Αυτό που σιγά σιγά μας έφερε κοντά δεν ήταν καρπός μήτε των υποχρεώσεών μου, μήτε της στοργής μου γι' αυτό αλλά μόνο η αρμονική συνάντηση της όρεξής του και της ευτυχίας μου.
Από κάπου μέσα μου, απροσδιόριστα μα βαθιά, ένιωθα να ανεβαίνει το γάλα μέχρι τις άκρες του στήθους μου, σαν υγρά κύματα, που με διαπερνούσαν με μια μακρόσυρτη κι απαλή δαγκωνιά. Έπρεπε και το 'θελα αυτό που έμοιαζε να ζητά το μικρό, αλλά δυνατό, άπληστο στοματάκι. Έπαιρνα το μωρό στα όλο αγάπη χέρια μου, το κατεύθυνα προς το διογκωμένο στήθος μου, και τα χείλη του, η γλώσσα του έγλειφαν, τραβούσαν, μου δημιουργούσαν μια θαυμαστή ευχαρίστηση.
Αν η ευτυχία της αδιαθεσίας είναι πολύ διακριτική για ν' αντισταθεί στα αισθήματα ντροπής που την πλήττουν, αν η ευτυχία του τοκετού έχει πάνω της κάτι το φοβερό, τόσο βασανιστικό, που κινδυνεύει να κυριευτεί από τη φριχτή κατάρα που του δίνει τη μορφή και τ' όνομα του υπέρτατου πόνου, η ευτυχία του θηλασμού δε φαίνεται νά 'ναι αντικείμενο κανενός ιδιαίτερου περιορισμού. Μια γυναίκα που βυζαίνει μπορεί κάλλιστα να το κάνει αυτό και δημόσια, χωρίς να σοκάρει ή να προκαλέσει απέχθεια. (Αν και θυμάμαι ότι είχα δει συχνά, στα παιδικά μου χρόνια, γυναίκες να θηλάζουν στο πάρκο ή ακόμα και στο μετρό, πάει τώρα καιρός που δεν το ξανάδα. Μήπως διαγράφεται καμιά νέα ντροπή; «Ελευθερώνεις» το στήθος από το σουτιέν με τον όρο ότι είναι νέο και στέρεο, άρα επιδεκτικό για την επιθυμία και την ευχαρίστηση των αντρών, αλλά φοβάμαι πως με την ίδια κίνηση σκεπάζεις το διογκωμένο στήθος που θηλάζει, και που ολοφάνερα δεν μπορεί να διεγείρει και να υπηρετήσει την αρσενική επιθυμία). Όμως κανείς, μου φαίνεται, δε λέει ότι είναι κακό ή απωθητικό κι ότι πρέπει να κρύβεσαι για να το κάνεις. Εδώ υπάρχει για τις γυναίκες μια δυνατότητα να ζουν, χωρίς καμιά πραγματική εξωτερική ποινή, μια ιδιαίτερα δυνατή και φανερή ευχαρίστηση του κορμιού τους. Μα την αξιοποιούν αυτές; Ίσως, σε μερικές περιπτώσεις. Μα είναι γεγονός ότι δε μιλούν ποτέ γι' αυτό όταν διεκδικούν την αυτονομία του σώματός τους και των απολαύσεών του. Κάνουν πάντα σα να μην έχει αυτό καμιά σημασία, σα να μη μετράει. Στ' αλήθεια, μόνες τους περιφρονούν και καταφρονούν αυτή την ευχαρίστηση.
Η πραγματικότητα του σώματός τους, η ζωή της δικιάς του σάρκας είναι αντικείμενο τέτοιας συνολικής υποτίμησης, που είναι πια ανίκανες να αντιληφθούν και ν' αναγνωρίσουν μια ευτυχία του δικού τους σώματος, άλλη από τη διέγερση ή την ανταπόκριση στην επιθυμία του άντρα. (Ο αυνανισμός ή οι ομοφυλόφιλες σχέσεις δεν ανακαλύπτουν κάποια νέα ευτυχία του σώματος, αλλά μάλλον μετατοπίζουν σε άλλο πεδίο την ευτυχία της κάθε σεξουαλικής σχέσης γενικα).
Και μη φανταστείτε ότι η ευτυχία του θηλασμού ανάγεται στην ευχαρίστηση του χαδιού ή του πιπιλίσματος των θηλών στη σεξουαλική πράξη, ότι είναι κάτι σαν καθυστερημένη τους επανάληψη ή ανεπαρκής εικόνα ή αβέβαιη προεικόνιση. Είναι μια ευτυχία ιδιαίτερη, σκληρή και στρογγυλή σαν μπισκότο. Μια ευτυχία που δεν υπενθυμίζει ή δεν επικαλείται καμιά παρόμοια. Μια ευτυχία κλειστή, ολοκληρωμένη.
Μην πείτε ακόμη ότι είναι η ιδέα της προσφοράς αυτό που ευχαριστεί (όπως δεν μπορείς να πεις ότι αυτό που ευχαριστεί τον άντρα στη σεξουαλική πράξη είναι η ιδέα αυτού που δίνει) τη γυναίκα που θηλάζει. Είναι το σώμα που είναι ευτυχισμένο όταν το γάλα τρέχει στα στήθη σα χυμός ζωοποιός, είναι το σώμα που είναι ευτυχισμένο, όταν θηλάζει το μωρό.
Και το πιο απαίσιο ψέμα είν' αυτό από τις ανάξιες μητέρες που με το πρόσχημα ότι θήλασαν, καθάρισαν, χάιδεψαν, αγκάλιασαν, τάισαν, παρηγόρησαν, φρόντισαν, προστάτεψαν το μωρό τους, απαιτούν μετά να πληρωθούν με ευγνωμοσύνη ή μ' ευγνωμονούσα αγάπη -λες και για να το κάνουν αυτό χρειάστηκε να «θυσιαστούν».
Μήπως δε θά 'πρεπε μάλλον αυτές να πλημμυρίσουν το μωρό μ' ευγνωμοσύνη, γιατί τους πρόσφερε τόσες απολαύσεις; Όταν χαϊδεύεις το μωρό μ' αγάπη, ξέρω καλά τι απέραντη ευχαρίστηση είναι για τη μητέρα να φιλά το στοματάκι ή τα ποδαράκια του.
Μα μερικές γυναίκες είναι τόσο πεισμένες ότι δεν έχουν πλασθεί για την ευτυχία, παρά μόνο για την αφοσίωση, τη θυσία και τα βάσανα, που είναι ανίκανες ανίκανες να λογαριάσουν σαν απόλαυση και λαμπρή χαρά την αγάπη που τρέφουν για το παιδί τους, και το νιώθουν με το μόνο τρόπο που καταλαβαίνουν, σαν υποχρέωση.
[...] Τι συμβαίνει όμως; Τόσο ανίσχυρη είναι η φαντασία τους που να μην μπορούν ν' αποβλέπουν σ' άλλες ευτυχίες με το σώμα τους; Τόσο κοντόθωρη είναι η οπτική τους, που δεν μπορούν να φτάσουν μέχρι την πηγή των δυστυχιών τους; Μήπως είναι η πολλή ταπεινοφροσύνη, η πολλή τεμπελιά;
Αν ήξεραν μόνο, αυτές που ποτέ δεν ονειρεύτηκαν παρά μόνο με νοσταλγία, ότι σ' αυτές ανήκει περισσότερο από τον καθένα η χάρη ν' αναγγέλουν τη ζωή, να την υπόσχονται, να τη θέλουν...
Αν ήξεραν μόνο πως αν ο άντρας έφτιαξε αυτό τον κόσμο, τον κόσμο της καταπίεσης, σ' αυτές εναπόκειται πρώτα απ' όλα η προετοιμασία του ερχομούν ενός κόσμου άλλου, που θα 'ταν επιτέλους ο κόσμος της ζωής...
Οι γυναίκες δε θα μπορέσουν να ελευθερωθούν όσο δε θα θελήσουν να 'ναι κι ελευθερώτριες, με την καταγγελία και τον αγώνα, απ' όλες τις καταπιέσεις, αυτές που προέρχονται από τον άντρα, από την εξουσία, από την εργασία, αλλά κι απ' αυτές που προέρχονται απ' αυτές τις ίδιες κι εξασκούνται πάνω σ' αυτές τις ίδιες, πάνω στους άλλους κι ιδιαίτερα πάνω στα παιδιά τοπυς: γυναίκες δίχως σώμα, γυναίκες δίχως φύλο, απολυμασμένες, αποστεγνωμένες από αισθήματα, γυναίκες-φωτογραφίες, γυναίκες-μαριονέτες, αλλά και γυναίκες συνένοχες του ισχυρού άντρα, του στρατιωτικού, του συζύγου, του αφεντικού και του χωροφύλακα, αλλά και γυναίκες ζηλιάρες, καπριτσιόζες και εκδικητικές, γυναίκες αστές, γυναίκες ασήμαντες, αλλά και πάνω απ' όλα γυναίκες-δράκοι της οικογένειας, γυναίκες-μάρτυρες της αφοσίωσης, γυναίκες-αδηφάγα όρνεα, μητέρες δεσποτικές και δολοφονικές, μισητές μητριές...
Όσο θα' μαστε κάπου συνένοχες των καταπιέσεων του άντρα, όσο θα τις επαναλαμβάνουμε πάνω στα παιδιά μας, κατασκευάζοντας απ' αυτά άγριους καταπιεστές ή πειθήνιους καταπιεζόμενους, ποτέ, ποτέ δε θα 'μαστε ελεύθερες...
Όχι, δεν προσπαθώ να παροτρύνω τις γυναίκες να κάνουν παιδιά, μήτε να τις κρατήσω ή να τις οδηγήσω σ' αυτό που θα' ταν ο δικός τους τομέας -τελείως άλλο είν' αυτό που λέω.
Θα ήθελα να μάθουν οι γυναίκες να εκτιμούν το κάθε τι μέσα από τη δικιά τους οπτική γωνία κι όχι απ' αυτή του άντρα.
Θα ήθελα ο αγώνας τους ενάντια στην αρσενική εξουσία να συνοδεύεται, να στηρίζεται, ή μάλλον να' ναι ένα με την ανελέητη πάλη ενάντια στις δηλητηριώδεις αξίες του άντρα -γιατί φοβάμαι ότι χωρίς το δεύτερο, τότε το πρώτο θα 'ταν χαμένος κόπος και μια ακόμη δυστυχία.
Θα ήθελα να γνωρίσουν την έκταση αυτού που τους έχουν αποστερήσει και τη ζημιά που προκαλούν οι παραδεκτές αξίες. Γιατί δε θα 'θελα να 'ναι μόνο ανυπότακτες, αλλά και προβλεπτικές, προφητικές.
Όταν ανακαλύπτω ότι ο τοκετός είναι μια ασύλληπτη ευτυχία κι όχι ένα ακόμα αβάσταχτο βάσανο, δε με σαγηνεύει μόνο η αποκάλυψη ενός χαμένου θησαυρού και λάμψη ενός μυστικού που φανερώνεται... Γιατί αυτό που προαισθάνομαι είναι η θεμελιακή αρχή της πολεμικής τους μηχανής, όχι μόνο ενάντια στη γυναίκα, του πιο απειλητικού τους εχθρού, γιατί είναι ο πιο προικισμένος για τη ζωή, αλλά ενάντια σε όλα όσα ζουν, γιατί αυτό που τους βλάπτει είναι η ίδια η ζωή.
Ήξερα ότι αυτοί ήθελαν την εξουσία. Μαθαίνω ότι αυτή η εξουσία σκοπό της έχει να φράζει τη ζωή, να την πνίγει, να τη δηλητηριάζει.
Δεν είναι μόνο εξουσία που δρα σε βάρος της ζωής, είναι εξουσία που δρα εναντίον της. Κι αν μας διδάσκουν να λατρέυουμε την εξουσία, σκοπός τους είναι να μας αποτραβήξουν απ' αυτό που τους απειλεί πιο πολύ, η βαθιά μας όρεξη για τη ζωή.
Δε θέλουν ν' απολαμβάνουν οι γυναίκες το σώμα τους και τις μυθικές τους εξουσίες. Τις μαθαίνουν ν' απολαμβάνουν τα ψίχουλα και την αρσενική εξουσία. Γιατί αν ανακάλυπταν οι γυναίκες ότι μπορούν και μόνες τους ν' απολαμβάνουν, όχι μόνο θα τις έχαναν από τον έλεγχό τους, αλλά κι αυτές θα 'χαναν την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους.
Δε θέλουν να σκέφτονται οι εργαζόμενοι την ευτυχία και να την ξαναδημιουργούν, τους θέλουν να δουλεύουν στα πλαίσια της εξουσίας τους, να δουλεύουν γι' απολαύσεις εξευτελιστικές, αποβλακωτικές, φθοροποιές και φονικές, που ταιριάζουν με την εξουσία τους.
Δε θέλουν ν' ανακαλύπτουν τα παιδιά την έντονη χαρά της ανάπτυξης και της γνώσης -τα θέλουν να μαθαίνουν να ευχαριστιούνται με μινιατούρες αυτοκινήτων και με καλούς βαθμούς, να μαθαίνουν να μη μεγαλώνουν και να υποφέρουν, να μαθαίνουν να μπαίνουν ετοιμασμένα σε μια εξουσία που τα 'χει παραλύσει.
Το ίδιο θέλουν και για τους γέροντες, που γι' αυτούς επιτέλους σβήνει το άστρο της εξουσίας, να μη θέλουν να ζουν! Θέλουν να ψοφάνε οι γέροντες, μες στην αγωνία, στη φρίκη και την εγκατάλειψη. Θέλουν να κλαίνε επειδή ζουν οι γέροντες που κατάλαβαν τι θα πει η εξουσία τους.
Θέλουν να 'ναι όλη η ζωή, που ακόμα ξεφεύγει από την εξουσία τους, ένα καταραμένο φορτίο.
