Χάρτης της υδρογείου

Η γραμμή του ισημερινού δεν περνάει από τη μέση του χάρτη της υδρογείου που μας μάθαιναν στο σχολείο. Περισσότερο από μισό αιώνα πριν, ο Γερμανός εξερευνητής Άρνο Πέτερς παραδέχτηκε αυτό που όλοι έβλεπαν αλλά κανείς δεν το έλεγε: ο βασιλιάς της γεωγραφίας ήταν γυμνός.
Ο χάρτης της υδρογείου που μας δίδασκαν έδειχνε να είναι τα δύο τρίτα του κόσμου στο Βορρά και το ένα τρίτο στο Νότο. Στο χάρτη εκείνο, η Ευρώπη είναι μεγαλύτερη από τη Λατινική Αμερική, παρότι στην πραγματικότητα η Λατινική Αμερική έχει τη διπλάσια επιφάνεια από την Ευρώπη. Η Ινδία φαίνεται πιο μικρή από τη Σκανδιναβία, παρότι είναι τρεις φορές μεγαλύτερη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς καταλαμβάνουν στο χάρτη περισσότερο χώρο από την Αφρική, ενώ στην πραγματικότητα μόλις και μετά βίας φτάνουν τα δύο τρίτα της αφρικανικής ηπείρου.
Ο χάρτης ψεύδεται. Η παραδοσιακή γεωγραφία κλέβει το χώρο, όπως η ιμπεριαλιστική οικομία κλέβει τον πλούτο, όπως η επίσημη ιστορία κλέβει τη μνήμη και η τυπική κουλτούρα κλέβει το λόγο.


Εντουάρντο Γκαλεάνο, Ένας κόσμος ανάποδα

Χώρα Θαυμάτων

Να με νικήτρια!
Έκανα την εγγραφή μου
Έχω για στολίδι ένα όνομα σε μια ταυτότητα
και η ζωή μου από έναν αριθμό καθορίστηκε.
Ζήτω, λοιπόν, ο αριθμός εξακόσια εβδομήντα οκτώ!
Καταγεγραμμένη στην πέμπτη περιφέρεια, με τόπο διαμονής την Τεχεράνη.

Στο εξής δεν θα αδιαφορώ πια
για τα τρυφερά χέρια της μητέρας πατρίδας,
για το μαστό του ένδοξου παρελθόντος της Ιστορίας
που νανουρίζει με τον πολιτισμό και την κουλτούρα.
Ο διαπεραστικός ήχος του νόμου...
Α!
Στο εξής δεν θα αδιαφορώ πια
πλημμυρισμένη από τη χαρά.

Πήγα στο παράθυρο να αντλήσω μ`έντονη επιθυμία στο στήθος μου εξακόσιες εβδομήντα οκτώ φορές
το συμπυκνωμένο αέρα μιας παχιάς σκόνης,
μιας εμετικής οσμής σκουπιδιών και ούρου.
Και κάτω από εξακοσια εβδομήντα οκτώ φύλλα χρεών
Πάνω σε εξακόσιες εβδομήντα οκτώ αιτήσεις για δουλειά έγραψα:
Φορούχ Φαροχζάντ.



Η Φορούχ Φαροχζάντ (1934-1967) ήταν Ιρανή ποιήτρια και κινηματογραφίστρια, που συνέδεσε το έργο της με τους αγώνες για γυναικεία χειραφέτηση και κοινωνική απελευθέρωση. Κι αφού η ποίηση της δεν γνώρισε μεταφράσεις στα ελληνικά, ο Γιάννης Ντινιακός μετέφρασε ένα απόσπασμα ποιήματός της από τη γαλλική μετάφραση της Sara Saidi.

Οι θάμνοι

Από τα δέντρα περισσότερο
αγαπώ τους θάμνους.
Αντέχουν πιο πολύ στη δίψα
έχουνε μνήμη πιο γερή
δίνουν πιο εύκολα φιλοξενία.

Τους λείπει βέβαια το ύψος
η δίψα του ουρανού
η μεγάλη θέα.

Όμως κοντά στο χώμα
νοιάζονται πιο πολύ
ακούν πιο έντονα
το χτυποκάρδι των κυνηγημένων.


Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, 1963

Προειδοποίηση

Η αρμόδια αρχή προειδοποιεί το λαό ότι κυκλοφορούν ελεύθεροι κάτι νεαροί άγριοι, περιπλανώμενοι μασκαράδες, αργόσχολοι και κακομαθημένοι, φορείς ενός επικίνδυνου ιού που μεταδίδει την πανώλη της ανυπακοής.
Ευτυχώς για τη δημόσια υγεία, αυτά τα υποκείμενα αναγνωρίζονται εύκολα, μιας και έχουν τη σκανδαλώδη τάση να σκέφτονται δυνατά, να ονειρεύονται έγχρωμα και να παραβιάζουν τους κανόνες της συλλογικής παραίτησης, που αποτελούν τη βάση της δημοκρατικής συμβίωσης. Χαρακτηριστικό τους είναι ότι δε διαθέτουν πιστοποιητικό υποχρεωτικής γήρανσης, παρότι, όπως είναι σε όλους γνωστό, αυτό το έγγραφο παρέχεται δωρεάν σε οποιαδήποτε γωνιά της πόλης ή σε οποιοδήποτε φράχτη της εξοχής, στο πλαίσιο της εκστρατείας "Νους γερασμένος σε σώμα υγιές" που με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιείται στη χώρα μας εδώ και πολλά χρόνια.
Επικυρώνοντας την απόφαση των αρχών και αδιαφορώντας για τις προκλήσεις αυτής της μειοψηφίας των ταραχοποιών, η Υπέρτατη Κυβέρνηση επιβεβαιώνει, για μια ακόμα φορά, την αμετάκλητη απόφασή της να συνεχίσει να επαγρυπνά για την ανάπτυξη των νέων, που είναι το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας και συνιστούν τη βάση για την εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου πληρωμών.


Εντουάρντο Γκαλεάνο, Ένας κόσμος ανάποδα

Μαθαίνοντας να είναι καλό

Ένα παιδί βγαίνει στον κήπο και συναρπάζεται απ'ό,τι μεγαλώνει. Η μητέρα λέει: "Κοίτα, πόσο όμορφο". Τώρα το παιδί πρέπει να μείνει στις λέξεις. Η όραση και η ακοή διακόπτονται, η άμεση σχέση με ό,τι υπάρχει υποκαθίσταται από αξιολογικές κρίσεις. Το παιδί δεν μπορεί πλέον να εμπιστευτεί τη δική του εμπειρία των εντυπώσεων από ό,τι είναι, αλλά πρέπει να ανάγεται σε μιαν εξωτερική αυθεντία, η οποία ορίζει τι είναι όμορφο και τι δεν είναι.


Bert Hellinger, Η κρυφή συμμετρία της αγάπης

Ένας πλανήτης για πέταμα

Πλημμύρες, ρύποι: χείμαρροι από ρύπους πλημμυρίζουν τον κόσμο και τον αέρα που ο κόσμος αναπνέει. Πλημμυρίζουν τον κόσμο όμως και χείμαρροι από λόγια και εκθέσεις εμπειρογνωμόνων, από ομιλίες και κυβερνητικές δηλώσεις, από μεγαλειώδεις διεθνείς συμφωνίες που κανείς δεν τηρεί και από διάφορες άλλες εκδηλώσεις ανησυχίας των επισήμων για την οικολογία. Η γλώσσα της εξουσίας παρέχει άσυλο στην καταναλωτική κοινωνία, σε εκείνους που την επιβάλλουν ως διεθνές πρότυπο στο όνομα της ανάπτυξης καθώς και στις εταιρίες που στο όνομα της ελευθερίας, πληγώνουν τον πλανήτη και μετά του πουλάνε φάρμακα και βάλσαμα. Οι περιβαλλοντολόγοι, που αναπαράγονται σαν τα κουνέλια, φροντίζουν να συσκευάζουν την οικολογία μες στο σελοφάν της ασάφειας. Η υγεία του κόσμου έχει κλονιστεί και η επίσημη γλώσσα γενικεύει για να πάρει άφεση αμαρτιών: Είμαστε όλοι υπεύθυνοι, ισχυρίζονται ψευδώς οι τεχνοκράτες και επαναλαμβάνουν οι πολιτικοί, υπονοώντας ότι, αφού είμαστε όλοι υπεύθυνοι, τότε κανείς δεν είναι. Οι επίσημες ομιλίες παροτρύνουν όλο τον κόσμο να κάνει θυσίες, υπονοώντας ότι τα σπασμένα θα τα πληρώσουν πάλι αυτοί που τα πληρώνουν πάντα.

Ολόκληρη η ανθρωπότητα πληρώνει τις συνέπειες από την καταστροφή του εδάφους, τη δηλητηρίαση του αέρα, τη ρύπανση των νερών, τις κλιματολογικές τρέλες και τη σπατάλη των μη ανανεώσιμων αγαθών που παρέχει η φύση. Όμως οι στατιστικές αποκαλύπτουν και οι αριθμοί προδίδουν: τα δεδομένα, καμουφλαρισμένα κάτω από τις λέξεις, αποκαλύπτουν ότι το 75% των εγκλημάτων κατά της φύσης διαπράττεται από το 25% της ανθρωπότητας. Συγκρίνοντας τους μέσους όρους κατανάλωσης Βορρά και Νότου, βλέπουμε ότι κάθε κάτοικος του Βορρά καταναλώνει δέκα φορές περισσότερη ενέργεια, δεκαεννιά φορές περισσότερο αλουμίνιο, δεκατέσσερις φορές περισσότερο χαρτί και δεκατρείς φορές περισσότερο σίδηρο και χάλυβα από έναν κάτοικο του Νότου. Κάθε Βορειοαμερικανός αποβάλλει στον αέρα, κατά μέσο όρο, είκοσι δύο φορές περισσότερο άνθρακα από έναν Ινδό και δεκατρείς φορές περισσότερο από έναν Βραζιλιάνο. Αποκαλείται παγκόσμια αυτοκτονία το έγκλημα το οποίο διαπράττουν καθημερινά τα πιο εύπορα μέλη του ανθρώπινου γένους, που ζουν στις πλούσιες χώρες ή που μιμούνται τον τρόπο ζωής των πλουσίων αλλά ζουν σε φτωχές χώρες: οι κοινωνικές τάξεις και χώρες που καθορίζουν την ταυτότητά τους μέσω της επίδειξης πλούτου και της σπατάλης. Μια μαζική υιοθέτηση αυτών των μοντέλων κατανάλωσης δε θα ήταν ποτέ εφικτή, λόγω ενός μικρού εμποδίου: θα χρειάζονταν δέκα πλανήτες σαν το δικό μας για να μπορούσαν οι φτωχές χώρες να καταναλώνουν όσο και οι πλούσιες, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της εμπεριστατωμένης έκθεσης Bruntland, που παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Επιτροπή Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης το 1987.

Εντουάρντο Γκαλεάνο, Ένας κόσμος ανάποδα

Το χρυσό τόπι

Για την αγάπη που μου'δωσε ο πατέρας μου

δεν του'δωσα ακόμα.

Ως παιδί, δε γνώριζα την αξία του δώρου.

Ως άντρας, έγινε πολύ σκληρό, πολύ αντρίκιο.

Ο γιος μου μεγαλώνει προς την αντρειοσύνη τώρα,

αγαπημένος με πάθος,

όσο κανείς, πάντα παρών στου πατέρα την καρδιά.

Δίνω απ'αυτό που κάποτε πήρα, σε κάποιον

απ'τον οποίο δεν προήλθε,

ούτε επιστρέφεται.

Κι όταν γίνει άντρας και σκέφτεται σαν άντρας,

θα πάρει, όπως εγώ, το δρόμο το δικό του.

Θα βλέπω, με καρτερία ελεύθερη από ζήλεια,

όταν θα δίνει στο δικό του γιο

την αγάπη που εγώ του έδωσα.

Το βλέμμα μου ακολουθεί της ζωής το παιχνίδι

βαθιά μέσα απ'τις τρύπες του χρόνου

χαμογελώντας ρίχνει ο καθένας το τόπι το χρυσό,

και κανείς δεν το ρίχνει πίσω

σ'εκείνον που του το'στειλε.

Bert Hellinger, Η κρυφή συμμετρία της αγάπης

Me gritaron: ¡Negra!

Tenía siete años apenas,

apenas siete años...

¡qué siete años!
¡no llegaba a cinco siquiera!

De pronto unas voces en la calle

me gritaron: «¡Negra!»

¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra!

¿Soy acaso negra? - me dije (¡sí!)
¿qué cosa es ser negra? (¡Negra!)
y yo no sabía la triste verdad
que aquello escondía (¡Negra!)

Y me sentí negra (¡Negra!),
como ellos decían (¡Negra!)
y retrocedí (¡Negra!)
como ellos querían (¡Negra!)
Y odié mis cabellos y mis labios gruesos
y miré apenada mi carne tostada
Y retrocedí (¡Negra!)
Y retrocedí...

¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!

Y pasaba el tiempo,
y siempre amargada
seguía llevando a mi espalda
mi pesada carga
¡Y cómo pesaba!...

Me alacié el cabello,
me polveé la cara,
y entre mis entrañas siempre
resonaba la misma palabra:

¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!

Hasta que un día que retrocedía,
retrocedía y que iba a caer-

¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!
¡Negra! ¡Negra! ¡Negra!

¿Y qué? ¿y qué? (¡Negra!)
¡sí- (¡Negra!)
soy- (¡Negra!)
negra!- (¡Negra!)
¡negra soy! (¡Negra!),
¡sí- (¡Negra!)
soy- (¡Negra!)
negra!- (¡Negra!)
¡negra soy!

De hoy en adelante no quiero
laciar mi cabello (¡no quiero!),
Y voy a reírme de aquellos,
que por evitar – según ellos –
que por evitarnos algún sinsabor
llaman a los negros «gente de color»

¡Y de que color! (NEGRO)
¡Y qué lindo suena! (NEGRO)
¡Y qué ritmo tiene!

¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO!
¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO!
¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO!
¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO!

¡Al fin!
al fin comprendí (¡al fin!)
ya no retrocedo (¡al fin!)
y avanzo segura (¡al fin!)
avanzo y espero (¡al fin!)
Y bendigo al cielo porque quiso Dios
que negro azabache fuese mi color,
Y ya comprendí (¡Al fin!)
Ya tengo la llave:

¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO!
¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO!
¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO! ¡NEGRO!
¡NEGRO! ¡NEGRO!

¡¡¡¡NEGRA SOY!!!!


Victoria Santa Cruz


Ήμουν μόλις εφτά χρονών,

Φυλακισμένο πουλί

Το ελεύθερο πουλί κάνει άλμα
στην πλάτη του ανέμου
και αιωρείται κατεβαίνοντας
μέχρι την άκρη του ρεύματος
βουτά τα φτερά του
στις πορτοκαλιές ηλιαχτίδες
και τολμά να διεκδικήσει τον ουρανό

Μα ένα πουλί που πηγαινοέρχεται
μες στο στενό κλουβί του
σπάνια μπορεί να δει πέρα
από τα κάγκελα της οργής
τα φτερά του είναι ψαλιδισμένα και
τα πόδια του δεμένα
έτσι ανοίγει το στόμα του και τραγουδά

Το φυλακισμένο πουλί τραγουδά
με έναν φοβισμένο σκοπό
για πράγματα άγνωστα
μα επιθυμητά από καιρό
και η μελωδία του ακούγεται
στο μακρινό βουνό
γιατί το φυλακισμένο πουλί
τραγουδά την ελευθερία

Το ελεύθερο πουλί στοχάζεται άλλο ένα αεράκι
τους αληγείς ανέμους να περνούν απαλά μέσα από δέντρα που στενάζουν
τα παχιά σκουλήκια να το περιμένουν σε ένα λιβάδι καθώς χαράζει
και αποκαλεί τον ουρανό δικό του.

Μα ένα φυλακισμένο πουλί στέκει πάνω από τον τάφο των ονείρων
Η σκιά του ουρλιάζει πάνω στου εφιάλτη την κραυγή
τα φτερά του είναι ψαλιδισμένα και
τα πόδια του δεμένα
έτσι ανοίγει το στόμα του και τραγουδά

Το φυλακισμένο πουλί τραγουδά
με έναν φοβισμένο σκοπό
για πράγματα άγνωστα
μα επιθυμητά από καιρό
και η μελωδία του ακούγεται
στο μακρινό βουνό
γιατί το φυλακισμένο πουλί
τραγουδά την ελευθερία.


Μάγια Αγγέλου

Είμαι περίεργος να μάθω

Γιατί η κόκα ταυτίζεται με την κοκαϊνή;
Αν η κόκα είναι κάτι τόσο διεστραμμένο τότε γιατί ένα από τα σύμβολα του δυτικού πολιτισμού λέγεται Coca-Cola;
Αν η κόκα απαγορεύεται εξαιτίας της κατάχρησης που της γίνεται, γιατί δεν απαγορεύεται και η τηλεόραση;
Αν έχει απαγορευτεί η βιομηχανία των ναρκωτικών, ως θανατηφόρος βιομηχανία, γιατί δεν απαγορεύεται και η βιομηχανία των όπλων που είναι η πιο θανατηφόρος απ'όλες;
Με ποιο δικαίωμα οι Ηνωμένες Πολιτείες δρουν ως παγκόσμια αστυνομία κατά των ναρκωτικών, αφού αυτή η χώρα αγοράζει πάνω από τα μισά ναρκωτικά που παράγονται στον κόσμο;
Γιατί τα αεροπλανάκια και τα ναρκωτικά μπαινοβγαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες με εκθαμβωτική ατιμωρησία; Γιατί η τόσο σύγχρονη τεχνολογία, που μπορεί να φωτογραφήσει μέχρι και ψύλλο στον ουρανό, δεν μπορεί να εντοπίσει ένα αεροπλανάκι που περνάει μπροστά από το παράθυρο;
Γιατί ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν πιάσει ούτε ένα χοντρό ψάρι του εσωτερικού δικτύου διακίνησης, παρότι υπάρχουν ουκ ολίγοι βασιλιάδες της άσπρης που δουλεύουν εντός συνόρων;
Γιατί τα μαζικά μέσα επικοινωνίας μιλάνε τόσο πολύ για τα ναρκωτικά και τόσο λίγο για τις αιτίες ύπαρξής τους; Γιατί καταδικάζεται ο ναρκομανής κι όχι ο τρόπος ζωής που αυξάνει το άγχος, την αγωνία, τη μοναξιά και το φόβο ή η κουλτούρα της κατανάλωσης που οδηγεί στη χημική παρηγοριά;
Αν μια ασθένεια μεταμορφώνεται σε αδίκημα και αυτό το αδίκημα μεταμορφώνεται σε εμπόριο, είναι άραγε σωστό να τιμωρείται ο ασθενής;
Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αρχίζουν έναν πόλεμο κατά των τραπεζών τους, οι οποίες ξεπλένουν μεγάλο μέρος των δολαρίων που προέρχονται από τα ναρκωτικά; Ή κατά των Ελβετών τραπεζιτών που δημιουργούνται από τα ναρκωτικά; Ή κατά των Ελβετών τραπεζιτών που ξεπλένουν το χρήμα τόσο καλά;
Γιατί οι έμποροι ναρκωτικών ειναι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της απαγόρευσης των ναρκωτικών;
Μήπως η παράνομη διακίνηση ευνοεί την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και κεφαλαίων; Δεν είναι άραγε το εμπόριο ναρκωτικών η πιο τέλεια πρακτική του νεοφιλελεύθερου δόγματος; Οι έμποροι των ναρκωτικών δεν υπακούουν άραγε κι αυτοί στο χρυσό κανόνα της αγοράς, σύμφωνα με τον οποίο δεν υπάρχει ζήτηση που να μην απαντάει σε προσφορά;
Γιατί στις μέρες μας τα ναρκωτικά με τη μεγαλύτερη κατανάλωση είναι τα ναρκωτικά της παραγωγικότητας; Τα ναρκωτικά δηλαδή που καλύπτουν καλύτερα την κούραση και το φόβο, υπόσχονται μιαν απατηλή παντοδυναμία και μας βοηθάνε να αποδίδουμε περισσότερο και να κερδίζουμε περισσότερα; Μήπως όλα αυτά είναι σημεία των καιρών; Είναι άραγε απλή σύμπτωση που σήμερα μας φαίνεται προϊστορικό το αντιπαραγωγικό παραισθησιογόνο του λυσεργικού οξέος LSD, το κατεξοχήν ναρκωτικό της δεκαετίας του εξήντα; Άλλοι τότε ήταν οι απογοητευμένοι; Άλλες τότε ήταν οι απογοητεύσεις;


Εντουάρντο Γκαλεάνο, Ένας κόσμος ανάποδα

Οι παίκτες

Ανακηρύσσουν τους εαυτούς τους
αντιπάλους.
Πρόσωπο με πρόσωπο
παίζουν
στο ίδιο τραπέζι
με πολλές φιγούρες
και πολύπλοκους κανόνες,
κίνηση στην κίνηση
το αρχαίο Παιχνίδι των Βασιλέων.

Καθένας θυσιάζει
πολλά πιόνια
στο παιχνίδι τους
και ψάχνει ευκαιρίες
μέχρι που δεν υπάρχουν πρόσφορες κινήσεις για να κάνει
και τότε η παρτίδα τελειώνει.

Αλλάζουν έπειτα πλευρές
και χρώματα
ξεκινούν άλλον ένα γύρο
από το ίδιο το Παιχνίδι των Βασιλέων.

Μα όποιος παίζει αρκετά
και συχνά κερδίζει
και συχνά χάνει
γίνεται δάσκαλος

-Και για τις δυο πλευρές.


Bert Hellinger, Η κρυφή συμμετρία της αγάπης

Αρνούμενοι συνειδητά το προφανές

Κάποιος γιατρός είπε σε μιαν ομάδα πως η αδερφή του του είχε τηλεφωνήσει ένα πρωί ζητώντας του να την επισκεφθεί, καθώς δεν ένοιωθε καλά και ήθελε την ιατρική του γνώμη.
Την επισκέφθηκε, όπως του ζήτησε, και μίλησαν για μια ώρα χωρίς να καταλήξουν σε κάποιο καθαρό συμπέρασμα. Της σύστησε να επισκεφθεί ένα γυναικολόγο. Το έκανε, και γέννησε ένας υγιές αγόρι το ίδιο απόγευμα.
Ο γιατρός δεν είχε αντιληφθεί πως η αδερφή του ήταν έγκυος, ούτε η ίδια γνώριζε την εγκυμοσύνη της, παρόλο που και η ίδια ήταν επίσης γιατρός.
Στην οικογένειά τους, τα παιδιά δεν επιτρεπόταν να γνωρίζουν για την εγκυμοσύνη και όλες τους οι σπουδές ιατρικής δεν είχαν βοηθήσει κανέναν από τους δύο να απαλλαγεί από αυτό το κλείδωμα της αντίληψης.


Η κρυφή συμμετρία της αγάπης, Bert Hellinger

Νίκη αστραπή

Το πουλί ραμφίζει τη γη,

Το φίδι σπέρνει,
Ο θάνατος βελτιωμένος
Χειροκροτεί τη σοδιά.

Ο Πλούτων εν τοις ουρανοίς!

Η έκρηξη δίπλα μας.
Εκεί μόνο, εντός μου.
Τρελός και κουφός, πώς θ' άντεχα κι άλλο το είναι;

Πιο πολύ από μια στιγμή το ίδιο, από όψη μεταβαλλόμενη, από εποχή
για τη φλόγα και από εποχή για τον ίσκιο!

Με το χιόνι το αργό οι λεπροί καταβαίνουν.

Και ξαφνικά η αγάπη, του τρόμου το ίσον,
Με χέρι σταματάει ανείδωτο την πυρκαγιά, ξαναστήνει όρθιο τον
ήλιο, ανοικοδομεί τη Φιλία.

Τίποτα δεν προμήναγε ύπαρξη τόσο πολύ δυνατή.


Ρενέ Σαρ 

(1907-1988): Κορυφαίος γάλλος ποιητής. Το Νοέμβριο του 1929 συνδέθηκε με τους ηγέτες του γαλλικού υπερρεαλισμού και στα μέσα της επόμενης χρονιάς είχε αποσχισθεί από το υπερρεαλιστικό κίνημα. Τα βιβλία του τα κόσμησαν με έργα τους ο Πικάσο, ο Καντίνσκι, ο Μπρακ, ο Μιρό και ο Ματίς. Υπήρξε στέλεχος της Γαλλικής Αντίστασης κατά του Ναζισμού και, αργότερα, πολέμιος της χρήσης ατομικών όπλων. Ο Πιέρ Μπουλέζ έγραψε μουσική πάνω σε ποιήματά του. Ανάμεσα στους διακεκριμένους φίλους του ήταν και ο Μάρτιν Χάιντεγκερ.

Η μουσική

Ήταν μάγος στην άρπα. Στους κάμπους της Κολομβίας, δεν υπήρχε γιορτή χωρίς αυτόν. Μια γιορτή, για να είναι γιορτή, έπρεπε να έχει και τον Μεσέ Φιγκουερέντο, που τα δάχτυλά του χόρευαν ζωντανεύοντας κάθε σκοπό και ξεσηκώνοντας τα πόδια.
Ένα βράδυ, σε ένα απόμερο μονοπάτι, του επιτέθηκαν ληστές. Πηγαίνοντας ο Μέσε Φιγκουερέντο σε ένα γάμο καβάλα στο μουλάρι, σε ένα μουλάρι αυτός και σε ένα άλλο η άρπα, κλέφτες τον έριξαν κάτω και τον σάπισαν στο ξύλο.
Την επόμενη μέρα κάποιος τον βρήκε πεταμένο στην άκρη του δρόμου· ένα ράκος όλο λάσπες και αίματα, πιο πολύ πεθαμένος παρά ζωντανός. Και τότε εκτίνο το ανθρώπινο κουρέλι ψέλλισε, με ό,τι φωνή του είχε απομείνει:
- Πήραν τα μουλάρια.
Και ξαναμίλησε:
- Πήραν την άρπα.
Και παίρνοντας μια ανάσα γέλασε:
- Αλλά δεν πήραν τη μουσική.


Εντουάρντο Γκαλεάνο, Ένας κόσμος ανάποδα

Ελευθερία

Η ερώτηση

Γνωρίζουμε τη συνείδησή μας, όπως ένα άλογο γνωρίζει τους αναβάτες που το ιππεύουν και όπως ο πλοηγός γνωρίζει τα αστέρια, με βάση τα οποία διαμορφώνει την πορεία του. Αλλά πολλοί καβαλάρηδες ιππεύουν το άλογο -και πολλοί πλοηγοί οδηγούν το καράβι, ο καθένας οδηγούμενος από διαφορετικό αστέρι. Έτσι, τίθεται το ερώτημα: Ποιος θα κατευθύνει τους αναβάτες και ποια πορεία θα επιλέξει ο καπετάνιος;

Η απάντηση

Κάποιος μαθητής ρώτησε το δάσκαλό του, "Πες μου τι είναι η ελευθερία".
"Ποια ελευθερία;" ρώτησε ο δάσκαλος.
"Η πρώτη ελευθερία είναι η απερισκεψία. Είναι σαν το άλογο, που πετάει τον αναβάτη με ένα θριαμβευτικό χλιμίντρισμα, μόνο και μόνο για να νοιώσει μετά τα γκέμια να τραβούνται πιο σφιχτά.
Η δεύτερη ελευθερία είναι οι τύψεις. Οι τύψεις είναι σαν τον καπετάνιο που βουλιάζει μαζί με το πλοίο, αφού το έχει ήδη οδηγήσει πάνω σε ύφαλο, αντί να αναζητήσει την ασφάλεια σε κάποια σωσίβια λέμβο, μαζί με τους υπόλοιπους.
Η τρίτη ελευθερία είναι η κατανόση. Η κατανόηση έρχεται, αλοίμονο, μόνο μετά από την απερισκεψία και τις τύψεις. Είναι σαν ένας θύσανος σιταριού, που λυγίζει στον άνεμο και, ακριβώς επειδή λυγίζει εκεί που είναι αδύναμος, αντέχει."
"Αυτό είναι όλο;" ρώτησε ο μαθητής.
Ο δάσκαλος είπε: "Πολλοί πιστεύουν πως ψάχνουν την αλήθεια της ίδιας τους της ψυχής, είναι όμως η Μεγάλη Ψυχή που σκέφτεται και ψάχνει μέσα από αυτούς. Όπως και η φύση, επιτρέπει μεγάλη ποικιλία, μα εύκολα αντικαθιστά όσους προσπαθούν να ξεγελάσουν. Σ'εκείνους όμως που την αφήνουν να σκεφτεί μέσα τους, επιτρέπει σε αντάλλαγμα λήγην ελευθερία, βοηθώντας τους, όπως ακριβώς το ποτάμι βοηθάει τον κολυμβητή να φτάσει στην απέναντι όχθη, αν παραδοθεί στο ρεύμα και αφεθεί να παρασυρθεί.


Bert Hellinger, Η κρυφή συμμετρία της αγάπης