the message

jesus first met humanity
in a womb
and i think there’s a
message in that

 
a herald for the ages
listen up
you people
hope is born from woman
and god is born from girl
and neither
hope
nor
god
could live apart from her
i think there’s a message
in a salvation
that comes from birth
from mess and blood and sweat

a message
about a deity
drunk off of milk
and swaddled by a mother
welcomed by screaming
into the waiting hands of
strong women
aiding a sister in labor

 
there must be a message
lost to the ones who wrote it
or hidden by the men who heard it
a message that says
hark
god comes softly
strongly
fiercely
sacredly
exclusively
through the she

 
jesus met humanity
in a womb
jesus left humanity
on a cross
and the one constant
in life and death
was his proximity to the women
who loved him

 
there’s a message
here
maybe sung by angels
that speaks of a feminine god
more comfortable with
the blood of birth
than the blood of
war
more comfortable with
labors of love
and the pronoun her

 
a message
distorted by the hands
of men
afraid to lose control
molded by the sermons of
them
obsessed with proper roles

 
and i can’t say for sure
but i feel pretty confident
that the birth
speaks louder
than the cross

i think there’s a message
in that too
good news
and all that

 
because a god that is born
out of a woman
is not a god that will leave her
behind

hopefully
maybe
i think

Kaitlin Shetler, 25/12/21

Η ποίηση δεν είναι πολυτέλεια (Audre Lorde)

Η ποιότητα του φωτός με το οποίο εξετάζουμε τη ζωή μας έχει άμεσο αντίκτυπο πάνω στο προϊόν που βιώνουμε, και πάνω στις αλλαγές που ελπίζουμε να επιφέρουμε μέσα από αυτές τις ζωές. Είναι μέσα από αυτό το φως που σχηματίζουμε τις ιδέες μέσω των οποίων επιδιώκουμε τη μαγεία μας και την πραγματοποιούμε. Αυτό είναι ποίηση ως διαφώτιση, γιατί μέσω της ποίησης δίνουμε όνομα σε εκείνες τις ιδέες που είναι -μέχρι το ποίημα- ανώνυμες και ασχημάτιστες, έτοιμες να γεννηθούν, αλλά ήδη τις αισθανόμαστε. Αυτό το απαύγασμα εμπειρίας από όπου ξεπηδά η πραγματική ποίηση γεννά τη σκέψη, όπως το όνειρο γεννά την έννοια, το αίσθημα γεννά την ιδέα, όπως η γνώση γεννά (προηγείται) την κατανόηση.

Καθώς μαθαίνουμε να αντέχουμε την εγγύτητα της εξέτασης και να ανθίζουμε μέσα της, καθώς μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε τα προϊόντα αυτού του ενδελεχούς ελέγχου για δύναμη μέσα στη ζωή μας, αυτοί οι φόβοι που ορίζουν τη ζωή μας και σχηματίζουν τις σιωπές μας ξεκινούν να χάνουν την κυριαρχία τους πάνω μας.

Για κάθε μια μας ως γυναίκες, υπάρχει ένα σκοτεινό μέρος μέσα μας όπου κρυμμένο και αναπτυσσόμενο αναδύεται το αληθινό μας πνεύμα, "όμορφο/ και σκληρό σαν κάστανο/ φράγμα ενάντια στον εφιάλτη σου της αδυναμίας" (Black Mother Woman) και ανικανότητας.

Αυτά τα μέρη της δυνατότητας μέσα μας είναι σκοτεινά γιατί είναι αρχαία και κρυφά· έχουν επιβιώσει και δυνάμωσαν μέσα από αυτό το σκοτάδι. Μέσα στα βαθιά αυτά μέρη, καθεμιά μας κατέχει ένα απίστευτο απόθεμα δημιουργικότητας και δύναμης, ανεπεξέργαστου μη καταγραμμένου συναισθήματος και αισθήματος. Το γυναικείο σημείο δύναμης μέσα στην καθεμιά δεν είναι ούτε λευκό ούτε επιφανειακό· είναι σκοτεινό, είναι αρχαίο και είναι βαθύ.

Όταν βλέπουμε τη ζωή με τον ευρωπαϊκό τρόπο μόνο ως ένα πρόβλημα για να λυθεί, βασιζόμαστε μόνο στις ιδέες μας να μας ελευθερώσουν, γιατί αυτές μας είπαν οι λευκοί πατέρες ότι είναι πολύτιμες.

Αλλά όσο ερχόμαστε περισσότερο σε επαφή με την αρχαία, μη ευρωπαϊκή συνείδησή μας ότι η ζωή είναι μια κατάσταση να τη βιώσουμε και να αλληλεπιδράσουμε μαζί της, μαθαίνουμε ολοένα περισσότερο να εκτιμούμε τα αισθήματά μας και να σεβόμαστε αυτές τις κρυφές περιοχές της δύναμής μας από όπου η αληθινή γνώση και, επομένως, η διαρκής δράση πηγάζουν.

Σε αυτό το χρονικό σημείο, πιστεύω ότι οι γυναίκες κουβαλάμε μέσα μας τη δυνατότητα μίξης αυτών των δύο προσεγγίσεων τόσο απαραίτητων για την επιβίωση, και πλησιάζουμε σε αυτό το συνδυασμό στην ποίησή μας. Μιλώ εδώ για την ποίηση ως την αποκάλυψη ή το απαύγασμα της εμπειρίας, όχι το αποστειρωμένο παιχνίδι λέξεων με το οπόιο οι λευκοί πατέρες παραμόρφωσαν το όνομα ποίηση, τόσο συχνά- ώστε να καλύψουν μια απελπισμένη ευχή για φαντασία χωρίς διορατικότητα.

Για τις γυναίκες, λοιπόν, η ποίηση δεν είναι πολυτέλεια. Είναι μια ζωτική ανάγκη για την ύπαρξή μας. Σχηματίζει την ποιότητα του φωτός μέσα στο οποίο υποστηρίζουμε τις ελπίδες και τα όνειρά μας προς την επιβίωση και την αλλαγή, πρώτα ως γλώσσα, έπειτα ως ιδέα, έπειτα ως πιο χειροπιαστή δράση. Ποίηση είναι ο τρόπος που βοηθάμε να δοθεί όνομα στο ανώνυμο ώστε να γίνει διανοητό.Οι μακρινότεροι ορίζοντες των ελπίδων και των φόβων μας στρώνουν τους δρόμους τους από τα ποιήματά μας, σκαλίζονται από τις πέτρινες εμπειρίες της καθημερινότητάς μας.

Καθώς γνωστά και αποδεκτά από εμάς, τα αισθήματά μας και η ειλικρινής εξερεύνησή τους γίνονται ησυχαστήρια και γόνιμα εδάφη για τις πιο ριζοσπαστικές και τολμηρές ιδέες. Γίνοται ασφαλές σπίτι για αυτή τη διαφορά τόσο απαραίτητη για την αλλαγή και την εννοιολόγηση κάθε πράξης με σημασία. Αυτή τη στιγμή, θα μπορούσα να ονοματίσω τουλάχιστον δέκα ιδέες που δε θα μπορούσα να ανεχτώ ή να κατανοήσω ή θα με τρόμαζαν, αν δεν έρχονταν μετά από όνειρα ή ποιήματα. Αυτό δεν είναι μάταιη φαντασία αλλά μια πειθαρχημένη προσοχή στο πραγματικό νόημα του "αυτό το αισθάνομαι σωστό". Μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας να σεβόμαστε τα συναισθήματά μας και να τα μεταφέρουμε σε μια γλώσσα ώστε να μπορούν να μοιραστούν. Και όπου αυτή η γλώσσα δεν υπάρχει ακόμη, είναι η ποίησή μας που βοηθά να δημιουργηθεί. Η ποίηση δεν είναι μόνο όνειρο και όραμα· είναι ο αρχιτεκτονικός σκελετός της ζωής μας. Θέτει τα θεμέλια ενός μέλλοντος αλλαγής, μια γέφυρα πάνω από τους φόβους μας για όσα δεν έχουν ακόμα υπάρξει.

Η πιθανότητα δεν είναι ούτε παντοτινή ούτε στιγμιαία. Δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί η πίστη στην αποτελεσματικότητά της. Μπορεί μερικές φορές να δουλέψουμε σκληρά και για πολύ να καθιερώσουμε ένα προγεφύρωμα αληθινής αντίστασης στους θανάτους που αναμένεται από εμάς να βιώσουμε, μόνο για να του επιτεθούν ή να το απειλήσουν φενάκεις με τις οποίες γαλουχηθήκαμε στο φόβο, ή να αποσυρθεί η αποδοχή που προειδοποιηθήκαμε να αναζητούμε για χάρη της ασφάλειας. Οι γυναίκες βλέπουμε τις εαυτές μας να μικραίνουν και να αμβλύνονται από τις ψευδώς καλοήθεις κατηγορίες περί παιδικότητας, μη οικουμενικότητας, αστάθειας, αισθαντικότητας. Και ποιος ρωτα: αλλάζω την αύρα σου, τις ιδέες, τα όνειρά σου, ή απλά σε ωθώ σε προσωρινή και αντιδραστική πράξη; Και παρόλο που το τελευταίο δεν είναι ταπεινός σκοπός, είναι κάτι που πρέπει να ειδωθεί μέσα στο πλαίσιο μιας ανάγκης για αληθινή μεταβολή των ίδιων των θεμελίων της ζωής μας.

Οι λευκοί πατέρες μας είπαν: σκέφτομαι, άρα υπάρχω. Η Μαύρη μητέρα μέσα στην καθεμιά μας -η ποιήτρια- ψιθυρίζει στα όνειρά μας: αισθάνομαι, άρα μπορώ να είμαι ελεύθερη. Η ποίηση μετατρέπει τη γλώσσα ώστε να εκφράσει και να καταστήσει αυτή την επαναστατική απαίτηση, την εφαρμογή αυτής της ελευθερίας.

Παρόλα αυτά, η εμπειρία μας έχει διδάξει ότι δράση στο τώρα είναι επίσης απαραίτητη. Τα παιδιά μας δεν μπορούν να ονειρευτούν αν δε ζήσουν, δεν μπορούν να ζήσουν αν δε φροντιστούν, και ποιος άλλος θα τα ταΐσει την αληθινή τροφή χωρίς την οποία τα όνειρά τους δε θα διαφέρουν καθόλου από τα δικά μας; "Αν θέλεις κάποτε να αλλάξουμε τον κόσμο, πρέπει τουλάχιστον να ζήσουμε αρκετά ώστε να μεγαλώσουμε!" φωνάζει το παιδί.

Κάποιες φορές ναρκώνουμε εαυτόν με όνειρα νέων ιδεών. Το κεφάλι θα μας σώσει. Μόνος ο εγκέφαλος θα μας ελευθερώσει. Όμως δεν υπάρχουν νέες ιδέες που ακόμα μας περιμένουν στα παρασκήνια να μας σώσουν ως γυναίκες, ως ανθρώπους. Υπάρχουν μόνο παλιές και ξεχασμένες, νέοι συνδυασμοί, παρεκβολές και αναγνωρίσεις από μέσα μας -μαζί με το ανανεωμένο κουράγιο να τις δοκιμάσουμε. Και πρέπει συνεχώς να ενθαρρύνουμε τους εαυτούς μας και η μία την άλλη να επιχειρούμε τις αιρετικές πράξεις που υπονοούν τα όνειρά μας, και τόσες πολλές από τις παλιές ιδέες μας τις υποτιμούν. Στην πρώτη γραμμή της κίνησής μας προς την αλλαγή, υπάρχει μόνο η ποίηση να υπαινίσσεται την πραγματοποίηση της πιθανότητας. Τα ποιήματά μας σχηματίζουν τους υπαινιγμούς των εαυτών μας, τι νιώθουμε μέσα και τολμάμε να κάνουμε αληθινό (ή δρούμε σύμφωνα με αυτό), οι φόβοι, οι ελπίδες, οι πιο δικοί μας τρόμοι.

Γιατί μέσα σε δομές ζωής που καθορίζονται από το κέρδος, από τη γραμμική δύναμη, από την ιδρυματική απανθρωποποίηση, τα αισθήματά μας δεν έμελλε να επιβιώσουν. Αφημένα ως αναπόφευκτα παρεπόμενα ή ευχάριστες απασχολήσεις, τα αισθήματα αναμενόταν να γονατίσουν στη σκέψη όπως οι γυναίκες αναμενόταν να γονατίσουν στους άνδρες, Αλλά οι γυναίκες επιβίωσαν. Ως ποιήτριες. Και δεν υπάρχουν νέοι πόνοι. Τους έχουμε νιώσει όλους ήδη. Έχουμε κρύψει αυτό το γεγονός στο ίδιο μέρος που έχουμε κρύψει τη δύναμή μας. Αναδύονται στα όνειρά μας, και είναι τα όνειρά μας που δείχνουν το δρόμο προς την ελευθερία. Γίνονται πραγματοποιήσιμα μέσα από τα ποιήματά μας που μας δίνουν τη δύναμη και το κουράγιο να βλέπουμε, να νιώθουμε, να μιλάμε, να τολμάμε.

Αν αυτό που χρειάζεται να ονειρευτούμε,ώστε να κινήσουμε το πνεύμα μας βαθύτερα και άμεσα προς και μέσα από την υπόσχεση, προεξοφλείται ως πολυτέλεια, τότε παραδίνουμε τον πυρήνα -την πηγή- της δύναμής μας, το να είμαστε γυναίκες: παραδίνουμε το μέλλον των κόσμων μας.

Γιατί δεν υπάρχουν νέες ιδέες. Υπάρχουν μόνο νέοι τρόποι να τις κάνουμε αισθητές -να εξετάζουμε πώς αισθανόμαστε να ζούμε αυτές τις ιδέες την Κυριακή το πρωί στις 7, μετά το κολατσιό, κατά τη διάρκεια τρελού έρωτα, πολεμώντας, γεννώντας, πενθώντας τους νεκρούς μας- ενώ υποφέρουμε τις παλιές λαχτάρες, πολεμάμε τις παλιές προειδοποιήσεις και φόβους σιωπής ανικανότητας και μοναξιάς, ενώ γευόμαστε νέες δυνατότητες και δυνάμεις.


Audre Lorde, Poetry is not a luxury (1977), από τη συλλογή δοκιμίων The master's tools will never dismantle the master's house (2018)

Μετάφραση: Εύα Καραναστάση

Life offers us changes

It might feel like an end to the world
but there is no end,
not really.
Only new places, new vistas
to see, and to experience.

Sometimes it is hard and we wonder how we got here.
Which doors we took,
which ones we were meant, or never meant,
to open ~

But it isn't in the doubting. Or in the questioning.
Rather,
it's in the full inhabiting of one's life.

The standing in where we are ~
With the wind in our face,
the sun bright against our skin,
and the darkness always at the horizon,
Waiting.

Here,
where we can take up the pen,
and begin to write our own story.

Perhaps it will be a comedy.
Maybe a tragedy.
As we step wholly into the pages of our life,
what will it be?

Perhaps we were idiots
or were betrayed.
Maybe we became full of pride, or victimhood.
Maybe we became lost, or grew full
of our own importance.

Perhaps we were masters for a time.
Fell in love. Joy. Bliss,
grief,
or into madness.
Maybe we made errors of judgment
whose hard lessons we now must learn,
or must pay for.

Or maybe, maybe
there is a harvest, shining,
rich and golden as we step up, to the precipice,
ready to gather its fragrant wheat into our arms
after so many long years,
of waiting.

This is Life.
And Life awaits our presence, not our safety.

Not our hesitation.

Between life's hard covers,
from Her Transformations of
Beginnings, to her end ~

Smile.
Embrace.
Give.

Do not live in fear,

Even as they tell us that is all there is.

Laugh.
Even in the darkness.
Even in the question.
Even through Her tears.

Live.
For we are here a short time,
and maybe it is a tragedy.
Maybe it is an opera,
(or just a Grand Comedy),

Or perhaps,
perhaps the story stands as a spectacular fall from grace.

But do not let it be nothing.

All these things mark our place in Time,
and are initiations into Wisdom.

Live it, (don't be afraid), and live it grandly.
Even the mistakes.
Even the cold and the lost alleyways.
Even if it means knowing that one slip
and our soul may go home.

(For one day, our soul must go home).
The Great Book of our Life, must be our life.
The Great Story of Being, our own.

Read it. Breathe it.

Write it.

Turn off the fear on the television
and turn in love
to those around you.

For this ~ this here is our Story -
every page, every spark
and word,
every breath.

For to our Souls ~

every moment is Fire.

Rachel Alana (R.A Falconer), Midwives of the Soul

Θέλω

Θέλω να προσευχηθώ
με την ίδια δύναμη που θέλω να βλαστημήσω
Θέλω να τιμωρήσω
με την ίδια δύναμη που θέλω να συγχωρήσω
Θέλω να προσφέρω
με την ίδια δύναμη πού’ θελα στο ξεκίνημα
Θέλω να νικήσω
αφού δεν μπορώ να νικηθώ

Αλέκος Παναγούλης

Διάλογος πρώτος

Σα να μην υπήρξαμε ποτέ κι όμως πονέσαμε απ᾿ τα βάθη.
Ούτε που μας δόθηκε μία εξήγηση
για το άρωμα των λουλουδιών τουλάχιστον.
Η άλλη μισή μας ηλικία θα περάσει
χαρτοπαίζοντας με το θάνατο στα ψέματα.
Και λέγαμε πως δεν έχει καιρό
η αγάπη να φανερωθεί ολόκληρη.
Μία μουσική
άξια των συγκινήσεών μας δεν ακούσαμε.
Βρεθήκαμε σ᾿ ένα διάλειμμα του κόσμου
ο σώζων εαυτόν σωθήτω.
Θα σωθούμε από μία γλυκύτητα
στεφανωμένη με αγκάθια.
Χαίρετε άνθη σιωπηλά
με των καλύκων την περισυλλογή
ο τρόμος εκλεπτύνεται στην καρδιά σας.
Ενδότερα ο Κύριος λειτουργεί
ενδότερα υπάρχουμε μαζί σας.
Δεν έχει η απαλή ψυχή βραχώδη πάθη
και πάντα λέει το τραγούδι της υπομονής.
Ω θα γυρίσουμε στην ομορφιά
μία μέρα…
Με τη θυσία του γύρω φαινομένου
θα ανακαταλάβει, η ψυχή τη μοναξιά της.


Νίκος Καρούζος, Διάλογοι, 1956

Αφύσικη άνθηση

Ήθελε να φωνάξει – δεν άντεχε πια. Κανείς δεν ήταν ν’ακούσει,

κανείς δεν ήθελε ν’ακούσει. Φοβόταν και ο ίδιος τη φωνή του,

την έπνιγε μέσα του. Η σιωπή του εκρηγνύονταν. Κομμάτια απ’ το σώμα του

τινάζονταν στον αέρα. Αυτός τα μάζευε με πολλή προσοχή, εντελώς αθόρυβα,

τα’ βαζε πάλι στη θέση τους να κλείσει τις οπές. Κι αν έβρισκε τυχαία

μια παπαρούνα, ένα κίτρινο κρινάκι, τα μάζευε κι εκείνα, τα τοποθετούσε

στο σώμα του, σαν δικά του κομμάτια – έτσι διάτρητος, παράξενα ανθισμένος.

Γιάννης Ρίτσος