Τρίτη 4 Μαρτίου 2014

Θηλυκές Φαλλοκράτισες: Οι γυναίκες και η ανερχόμενη κουλτούρα του ξέκωλου

Πάνε αρκετά χρόνια που το πρόσεξα. Άνοιγα την τηλεόραση και έβλεπα μπροστά μου στριπτιζέζ με στρινγκ να μιλούν για το ποιος ήταν ο καλύτερος τρόπος να χορεύεις γύρω από έναν άντρα ώστε να τον κάνεις να φτάσει σε οργασμό. Καθώς έκανα ζάπινγκ έπεφτα πάνω σε κοριτσάκια με ελάχιστα ρούχα,εφαρμοστά, να πηδάνε πάνω κάτω σε τραμπολίνο.Η Μπρίτνει Σπίαρς γινόταν όλο και πιο δημοφιλής, με όλο και πιο δημοφιλής, με όλο και λιγότερα ρούχα,και απέκτησα τόση οικειότητα με το κυματιστό σώμα της ώστε να μου φαίνεται ότι κάποτε έκανα παρέα μαζί της.
Οι Άγγελοι του Τσάρλι,κινηματογραφική εκδοχή της αρχικά τηλεοπτικής εκπομπής για νεαρά κορίτσια,ήταν η πρώτη του είδους το 2000 και σημείωσε κέρδη 125εκ. δολάρια στους αμερικάνικους κινηματογράφους ενισχύοντας το ενδιαφέρον ανδρών και γυναικών για τον αγώνα της γάμπας κατά του εγκλήματος.Οι σταρ, οι οποίες μιλούσαν διαρκώς για "δυνατές γυναίκες" και για "απόκτηση ισχύος", ήταν ντυμένες σε διάφορα στυλ του σοφτ πορνό- σαν αφέντρες,σα Χάιντι που τραγουδούσαν τιρολέζικα τραγούδια φορώντας αλπικά κορμάκια.(Η καλοκαιρινή σειρά του 2003- στην οποία η επικίνδυνη αποστολή απαιτούσε από τους Άγγελους να υποδυθούν τις στριπτιζέζ- απέφερε 100εκ. δολάρια επιπλέον στις Ηνωμένες Πολιτείες.) Στη βιομηχανία όπου εργαζόμουν, δηλαδή στον περιοδικό τύπο, ένα νέο είδος πορνό περιοδικών που λεγόταν Lad Mag, που κάλυπταν τίτλους όπως Maxim,FHM, και Stuff, μόλις ξεκινούσε και γνώριζε τεράστια επιτυχία, προσφέροντας αυτό που το Playboy δεν είχε καταφέρει παρά μόνο περιστασιακά να πιάσει: καλογυαλισμένες διασημότητες να ποζάρουν στο πάτωμα ανάμεσα σε ελάχιστα κομμάτια ύφασμα.
Το πράγμα δεν σταματούσε όταν έκλεινα το ραδιόφωνο,την τηλεόραση ή το περιοδικό.Κατηφόριζα το δρόμο κι έβλεπα έφηβες και νεαρές γυναίκες -μερικές φορές και κάποια έξαλλη πενηντάρα- με τζιν τόσο χαμηλοκάβαλο που άφηνε σε κοινή θέα αυτό που ονομάζεται σχισμή του κώλου,συνδυασμένο με μικροσκοπικά τοπάκια τα οποία επιδείκνυαν τα ενθέματα σιλικόνης του στήθους και τους αφαλούς με πίρσινγκ. Μερικές φορές, στην περίπτωση που το γενικό μήνυμα του ντυσίματος ήταν υπερβολικά εκλεπτυσμένο, τα μπλουζάκια θα είχαν πάνω τους το κουνελάκι του Playboy ή θα έγραφαν ΠΟΡΝΟΣΤΑΡ διαγωνίως στο στήθος.
Στην κοινωνική ζωή μου συνέβαιναν επίσης περίεργα πράγματα. Άτομα που γνώριζα (γυναίκες) ευχαριστιόνταν να πηγαίνουν σε στριπτιζάδικα (με γυναίκες στριπτιζέζ). Ήταν σέξι κι είχε πλάκα έλεγαν,ήταν απελευθερωτικό κι επαναστατικό.Η καλύτερη φίλη μου από το πανεπιστήμιο, που κάποτε συμμετείχε σε όλες τις διαδηλώσεις γυναικών στον πανεπιστημιακό χώρο με το σύνθημα "η νύχτα είναι δική μας" (Take back the αnight,παγκόσμια εκδήλωση διαμαρτυρίας ενάντια στο βιασμό και άλλες μορφές βίας κατά των γυναικών)  τώρα ήταν μαγεμένη από τις σταρ του πορνό.Μου τις έδειχνε με το δάχτυλο στο βίντεο-κλιπ και παρακολουθούσε τις (γυμνόστηθες) συνεντεύξεις τους στην εκπομπή του Howard Stern.Όσο για μένα,δεν πήγαινα σε στριπτιζάδικα ούτε αγόραζα μπλουζάκια Hustler, και παρ'όλα αυτά άρχιζα να υφίσταμαι την επίδραση όλων αυτών των πραγμάτων. Δεν είχαν περάσει παρά μόνο λίγα χρόνια αφότου είχα αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο Ουέσλιαν, ένα χώρο όπου αν πρόφερες τη λέξη "κορίτσι" αντί για "γυναίκα" κινδύνευες να αποβληθείς, κι όμως κάπου στο μεταξύ είχα αρχίσει να λέω κι εγώ "γκόμενα".Κι όπως οι περισσότερες γκόμενες που ήξερα έτσι κι εγώ φορούσα πια στρινγκ.
Τι συνέβαινε;Η μητέρα μου,που είχε ως δουλειά το μασάζ σιάτσου και μετείχε εδώ και 24 χρόνια στις εβδομαδιαίες συναντήσεις γυναικείων ομάδων συνειδητοποίησης, δεν μακιγιαριζόταν. Ο πατέρας μου,τον οποίο είχε γνωρίσει τη δεκαετία του 60 ως ριζοσπάστη φοιτητή στο πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, ήταν σύμβουλος στη NARAL (Οργάνωση στις ΗΠΑ για το δικαίωμα στην έκτρωση) και στη NOW (μείζων φεμινιστική οργάνωση).Δεν είχαν περάσει παρά μόνο τριάντα χρόνια (δηλαδή όσο η ζωή μου) απ'όταν οι μητέρες μας "έκαιγαν τα σουτιέν τους" και καταδίκαζαν το Playboy, και ξαφνικά εμείς πάμε και βάζουμε αυξητικά ενθέματα  και φοράμε ρούχα με το κουνελάκι,ως υποτιθέμενα σύμβολα της απελευθέρωσής μας.Πώς πέτυχε ο πολιτισμός μια τόσο ριζική μεταβολή σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα;
Αυτό που ήταν μάλλον πιο αξιοπερίεργο κι από την ίδια την αλλαγή ήταν οι απαντήσεις που έπαιρνα όταν ξεκίνησα να κάνω συνεντεύξεις με άντρες και -συχνά- με γυναίκες που είναι εκδότες περιοδικών όπως το Maxim και κάνουν τηλεοπτικά προγράμμα όπως το The Man Show και το Girls Gone Wild. Αυτή η καινούρια κουλτούρα του ξέκωλου δεν σηματοδοτούσε το θάνατο του φεμινισμού, μου έλεγαν.Ήταν η απόδειξη πως ό,τι είχε σχεδιάσει ο φεμινισμός είχε ήδη επιτευχθεί. Είχαμε κερδίσει το δικαίωμα να χαζεύουμε το Playboy.Είχαμε δυναμώσει τόσο ώστε να κάνουμε αποτρίχωση στο μπικίνι.Οι γυναίκες είχαν προχωρήσει τόσο πολύ,,ώστε να μην υπάρχει πια λόγος να ανησυχούμε για την αντικειμενοποίηση ή το μισογυνισμό. Αντίθετα,ήταν καιρός πια να πάρουμε μέρος στο μεγάλο πάρτι του αδελφάτου της ποπ κουλτούρας που οι άντρες ανέκαθεν απολάμβαναν. Αν οι Φαλλοκράτες ήταν άντρες που έβλεπαν τις γυναίκες σαν κομμάτια κρέας,εμείς θα τους ξεπερνούσαμε και θα ήμασταν οι Θηλυκές Φαλλοκράτισσες,δηλαδή γυναίκες που μετατρέπουμε τις άλλες γυναίκες αλλά και τους εαυτούς μας σε σεξουαλικά αντικείμενα.
Όταν ρώτησα γυναίκες θεατές και αναγνώστριες πώς καταλάβαιναν την κουλτούρα του ξέκωλου,άκουσα παρόμοια πράγματα που μιλούσαν για μίνι φούστες που σε δυνάμωναν,για στριπτιζέζ που ήταν φεμινίστριες και άλλα συναφή,άκουσα όμως και κάτι ακόμη.Ήθελαν να είναι σαν "αυτούς τους τύπους",έλπιζαν η καθεμιά να έχει εμπειρία "σαν άντρας".Το να πηγαίνουν σε στριπτιζάδικα ή να μιλάνε για πορνοστάρ ήταν ένας τρόπος να δείχνουν στους εαυτούς τους και στους άντρες γύρω ότι αυτές δεν ήταν "σεμνότυφα γυναικάκια" ή "γλυκές γατούλες".Επιπλέον,μου είπαν,όλα αυτά ήταν ένα παιχνίδι,μια καλυμμένη ειρωνεία,και θα ήταν απαρχαιωμένο και κρυόκωλο από την πλευρά μου να θεωρήσω όλο αυτό το όργιο προβληματικό.
Προσπάθησα να συντονιστώ με αυτό το πρόγραμμα, αλλά δεν μπόρεσε ποτέ να χωρέσει στο μυαλό μου.Πώς μπορεί η αναβίωση όλων των στερεοτύπων για τη γυναικεία σεξουαλικότητα,που πάσχιζε ο φεμινισμός να διώξει,να είναι κάτι καλό για τις γυναίκες;Γιατί το να μοχθείς να μοιάσεις στην Πάμελα Άντερσον σε κάνει δυνατή; Και με ποιο τρόπο το να μιμηθούμε μια στριπτιζέζ ή μια πορνοστάρ -μια γυναίκα της οποίας το επάγγελμα είναι πάνω απ'όλα να προσποιείται τη διέγερση- θα μας κάνει σεξουαλικά απελευθερωμένες;
Παρ'όλη την άνοδο της ισχύος του ευαγγελικού χριστιανισμού και της δεξιάς πολιτικής στις ΗΠΑ, αυτή η τάση γινόταν όλο και πιο ακραία,όλο και πιο διάχυτη από την πρώτη φορά που τη συνειδητοποίησα. Μια χτυπητή, γελοιογραφική, απόδοση της γυναικείας σεξουαλικότητας έχει γίνει πανταχού παρούσα, σε τέτοιο βαθμό ώστε να μη φαίνεται πλέον ως κάτι ιδιαίτερο. Αυτό που κάποτε θεωρούσαμε ένα είδος σεξουαλικότητας, τώρα το βλέπουμε ως σεξουαλικότητα. Όπως είπε η Τρέισι Λορντς, μια πρώην σταρ ταινιών για ενήλικες, σε δημοσιογράφο λίγες μέρες πριν το βιβλίο με τα απομνημονεύματα της φτάσει στην κορυφή της λίστας των μπεστ-σέλερ, το 2003: "Όταν εγώ έπαιζα σε πορνό ήταν σα να βρίσκεσαι σε κάποιον κακόφημο δρόμο. Τώρα το βρίσκεις παντού". Τα θεάματα με γυμνές γυναίκες έχουν μεταφερθεί από τα σκοτεινά σοκάκια στην κεντρική σκηνή, όπου ο καθένας -άντρες και γυναίκες- μπορούν να τις παρακολουθήσουν στο άπλετο φως της μέρας. "Μέσα σ'έναν μεταφεμινιστικό κόσμο, οι νεαρές γυναίκες έχουν κατά έναν παράξενο τρόπο αγκαλιάσει το Playboy και παρόμοια περιοδικά", για να το πούμε με τα λόγια του Χιου Χέφνερ.
Αλλά το ότι είμαστε μετά δε σημαίνει από μόνο του αυτομάτως ότι είμαστε και φεμινίστριες. Υπάρχει μια διάχυτη βεβαιότητα ότι, επειδή η δική μου γενιά γυναικών είχε απλώς την καλή τύχη να ζήσει σ'έναν κόσμο που τον άγγιξε το φεμινιστικό κίνημα, αυτό σημαίνει πως ό,τι κάνουμε είναι μ'έναν μαγικό τρόπο συντονισμένο με τους στόχους του. Αλλά δεν είναι έτσι. "Ξέκωλες" και "απελευθερωμένες" δεν είναι συνώνυμα. Αξίζει τον κόπο να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας αν όλος αυτός ο χυδαίος κόσμος από βυζιά και γλουτούς που αναβιώσαμε αντανακλά την πορεία που έχουμε διανύσει ή αν δείχνει πόσο δρόμο έχουμε ακόμα μπροστά μας.

Άρθρο (μετέπειτα εισαγωγή στο ομώνυμο βιβλίο) της Ariel Levy, 2005, "Female Chauvinist Pigs"
Πρωτότυπο: The New York Times



Η Ariel Levy γεννήθηκε το 1974 στη Νέα Υόρκη. Γράφει στο περιοδικό The New Yorker και έχει συνεργαστεί επίσης με το περιοδικό New York. Τα θέματα που την ενδιαφέρουν είναι η χρήση ουσιών, οι ρόλοι των φύλων, η λεσβιακή κουλτούρα και η λαϊκή κουλτούρα στις ΗΠΑ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου