Ὁ Δοῦλος

Ὁ Δοῦλος ποὺ δραπέτευσε

ἔλεγε προσευχὲς στοὺς φιλήσυχους πολίτες

γονατίζοντας σὲ λιγδωμένα προσκέφαλα.

Ἐγὼ δὲν ἤλπιζα πὼς μπορεῖ νὰ σωθεῖ.

Οἱ χωροφύλακες ἔχουν γερὴ ὅραση -

δὲ διαλύονται μὲ αὐταπάτες καὶ ψυχοσάββατα.

Τώρα αὐτὸς ποὺ ἐπέμενε νὰ ρωτάει

φαίνεται θἆταν ἀποφασισμένος γιὰ θάνατο

ἢ θἆταν κατάσκοπος ποὺ δὲ φοβᾶται.

Ἐγὼ πάντως

ἐξακολουθῶ νὰ βλέπω τὸν ἐπερχόμενο

μεσαίωνα

μὲ φάλαγγες πιστῶν

μὲ ἀργυρᾶ δισκοπότηρα ἀφρίζοντα αἷμα

μὲ σημαιοστολισμοὺς καὶ παρελάσεις

μὲ ραβδούχους καλοθρεμμένους καλόγερους

εἰκόνες ἀπὸ παλιὲς ἐκστρατεῖες

καὶ τυφεκισμοὺς

ἥρωες μὲ αὐστηρὰ βλέμματα

Ἁμὲς δὲ γ᾿ ἐσόμεθα

πληρωμένη ἐκπαίδευση

θεὸς ἀγέρας τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως

κλειδωμένα στὴν ἐποχὴ σὲ χάλκινα θησαυροφυλάκια.

Ἂν ἄξαφνα σᾶς γεννηθεῖ τὸ ἐρώτημα

πὼς τὰ κατάφερε αὐτὸς ὁ θνητὸς

μέσα σ᾿ αὐτὸ τὸ βαρύγδουπο διαπασῶν τῶν ὕμνων

νὰ δραπετεύσει μὲ ἀληθινὸ λαμπερὸν ἥλιο

μὲ ἀληθινὲς ἐξαρτήσεις τοῦ βίου -

ἂν δὲ μπορεῖτε νὰ καταλάβετε

τί τὸν ὁδήγησε σ᾿ αὐτὸ τὸ τελευταῖο διάβημα

ποὺ βρῆκε τὴν ἔξοδο ἀφοῦ γύρω ἦταν μπετὸν

ἀφοῦ γύρω τραγουδοῦσε ἡ φοιτήτρια

ἕνα τραγούδι ἱστορικὸ παλιῶν ἡρώων

τότε

δὲ θά ῾χετε δεῖ κάτι κρυφὲς μικρὲς πόρτες

ὅμως ὁλοφάνερες στὰ μάτια τῶν εἰδικῶν

δὲν θἄχετε δεῖ τὸ ραγισμένο τοῖχο

ὅπου βλασταίνουν κάτι φυτὰ

πάνω σ᾿ ἀσβέστη κίτρινο ἀπ᾿ τὴν πολυκαιρία.

Τὸ ζήτημα πιὰ ἔχει τεθεῖ:

Ἢ θὰ ἐξακολουθοῦμε νὰ γονατίζουμε

ὅπως αὐτὸς ὁ δραπέτης

ἢ θὰ σηκώσουμε ἄλλον πύργο ἀτίθασο

ἀπέναντί τους.

Μιχάλης Κατσαρός

Ο Μιχάλης Κατσαρός (1919-1998) γεννήθηκε στην Κυπαρισσία. Σε νεαρή ηλικία πήρε μέρος σε αριστερές πολιτικές οργανώσεις και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Συνελήφθη από τα Ες-Ες, βασανίστηκε και φυλακίστηκε πολλούς μήνες στις φυλακές Χατζηκώστα. Το 1945 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και έζησε για πολλά χρόνια σε δύσκολες συνθήκες, ασκώντας διάφορα βιοποριστικά επαγγέλματα, όπως ταμίας σε εμπορικό κατάστημα, δημοσιογράφος στον παράνομο Τύπο και υπάλληλος στη ραδιοφωνία. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Θεμέλιο , Ποιητική Τέχνη, Τα Νέα Ελληνικά, Αθηναϊκά Γράμματα και Στόχος και το 1975 εξέδωσε το περιοδικό Σύστημα, όπου δημοσίευε κυρίως δικά του κείμενα. Η πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία σημειώθηκε το 1946, με τη δημοσίευση του ποιήματος Το Μπαρμπερίνικο καράβι στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα. Tον ίδιο χρόνο δημοσίευσε σε ελεύθερο στίχο το ποίημα Βγενιώ στο ίδιο περιοδικό. Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Μεσολόγγι. Παντρεύτηκε τη ζωγράφο Κούλα Μαραγκοπούλου. Τα ποιήματά του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και μελοποιήθηκαν από τους Μ. Θεοδωράκη, Γ. Μαρκόπουλο και Α. Κουνάδη. Το Κατά Σαδδουκαίων παρουσιάστηκε μελοποιημένο από γερμανό συνθέτη στο Queen Elizabeth Hall, στο Σάουθ Μπανκ του Λονδίνου (ο αγγλικός τύπος τον παρέβαλε με τους ποιητές Μπρεχτ, Χο Τσι Μινχ και Παντίλα).
Ιδεολόγος κομμουνιστής, ζούσε κάθε μέρα την επανάσταση σε γη και ουρανό, οραματιζόταν έναν κόσμο, όπου η δικαισύνη των ανθρώπων δεν θα 'ναι σακάτικη, πίστευε ότι έφερε μέσα όλες τις αρχαίες μνήμες, από κτίσεως κόσμου. Σαφής και ξεκάθαρος με τους φίλους του, παραληρηματικός και ιδιόρρυθμος στις συνεντεύξεις του. Μπορούσες να του δώσεις χίλιους δυο χαρακτηρισμούς, όπως εκκεντρικός, αιρετικός, «φευγάτος». Αλλά τι μ' αυτό: ψυχή τε και σώματι ήταν ποιητής. Ζούσε την ποίηση σωματικά, καιγόταν μέσα στις φλόγες της, και μέσα εκεί αναβαπτιζόταν καθαρός.
Πέθανε στην Αθήνα.